عوارض پر کردن دندان | بررسی کامل مشکلات بعد از ترمیم

پر کردن دندان یکی از رایج‌ترین روش‌های درمانی در دندان‌پزشکی است که برای جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی و حفظ ساختار دندان انجام می‌شود. با اینکه این روش در بیشتر موارد ایمن و مؤثر است، اما برخی افراد ممکن است پس از انجام آن با مشکلاتی مواجه شوند. از درد و حساسیت موقتی گرفته تا واکنش‌های آلرژیک یا عدم تطابق پرکردگی، عوارض پر کردن دندان موضوعی است که باید جدی گرفته شود. در این مقاله به بررسی کامل این عوارض، دلایل بروز آن‌ها و راهکارهای پیشگیری یا درمان می‌پردازیم.

عوارض موقت پر کردن دندان چیست؟

پر کردن دندان یکی از ساده‌ترین و رایج‌ترین روش‌های ترمیمی در دندان‌پزشکی است، اما مانند هر درمان پزشکی دیگری، ممکن است با عوارضی همراه باشد. بیشتر این عوارض کاملاً طبیعی و موقتی هستند و در مدت کوتاهی برطرف می‌شوند، اما آگاهی از آن‌ها می‌تواند به کاهش نگرانی‌های بیماران و انتخاب آگاهانه‌تر کمک کند.

1.حساسیت به گرما و سرما

یکی از شایع‌ترین عوارض موقتی پس از پر کردن دندان، حساسیت به گرما و سرما است. بسیاری از بیماران پس از پر کردن دندان هنگام خوردن نوشیدنی‌های داغ یا سرد، احساس تیر کشیدن یا درد لحظه‌ای در دندان پر شده دارند. این حساسیت معمولاً به‌دلیل تحریک عصب دندان در حین تراش و پر کردن ایجاد می‌شود و طی چند روز تا چند هفته به‌تدریج کاهش می‌یابد.

2.درد هنگام جویدن

این حالت معمولاً به‌دلیل فشار وارد شده به دندان پرشده یا ناسازگاری جزئی در سطح پرکردگی با دندان مقابل به‌وجود می‌آید. اگر ارتفاع پرکردگی کمی بیشتر از حد لازم باشد، هنگام جویدن تماس با دندان مقابل به درد و فشار در ناحیه فک منجر می‌شود. در چنین مواردی، مراجعه به دندان‌پزشک برای اصلاح ارتفاع پرکردگی ضروری است.

3.احساس ناهماهنگی یا سنگینی دندان

احساس ناهماهنگی یا سنگینی در دهان نیز یکی دیگر از علائم رایج و موقتی است که اغلب بیماران پس از پر کردن دندان تجربه می‌کنند. این حس به مرور زمان و با عادت کردن عضلات فک به وضعیت جدید از بین می‌رود.

4.حساسیت به مواد پر کننده

در برخی افراد، ممکن است حساسیت به مواد پرکننده دیده شود؛ به‌ویژه اگر از آمالگام (ترکیبی از جیوه و فلزات دیگر) استفاده شده باشد. البته این واکنش‌ها بسیار نادر هستند و بیشتر در افرادی با سابقه حساسیت‌های فلزی رخ می‌دهند.

پر کردن بالا یا پایین به چه معنی است؟

زمانی که ارتفاع ماده‌ی پرکننده بیش از حد طبیعی باشد یا به‌درستی با سطح دندان‌های مجاور تنظیم نشده باشد، به آن «پرکردگی بالا» گفته می‌شود. در این حالت، فرد ممکن است هنگام بستن دهان، حرف زدن یا جویدن غذا احساس بلند بودن یا فشار بیش از حد در ناحیه دندان ترمیم‌شده داشته باشد. این مشکل می‌تواند با درد، تحریک دندان یا حتی سردرد و درد عضلات فک نیز همراه شود. اگر این وضعیت اصلاح نشود، به‌مرور زمان ممکن است باعث التهاب لثه اطراف دندان، ساییدگی زودرس دندان‌های مقابل یا بروز اختلال در مفصل گیجگاهی‌فکی (TMJ) شود.

از سوی دیگر، اگر سطح پرشدگی کمتر از حد مورد نیاز باشد و عمق مناسبی را پوشش ندهد، اصطلاحاً به آن «پرکردگی پایین» می‌گویند. این نوع پر کردن معمولاً باعث احساس فرورفتگی، گیر غذایی مکرر بین دندان‌ها، و ناهماهنگی در هنگام جویدن می‌شود. در برخی موارد، حتی ممکن است ذرات ریز غذا در آن ناحیه گیر کرده و منجر به پوسیدگی مجدد یا التهاب لثه شوند.

روش های درمان یا پیشگیری از عوارض پر کردن دندان

برای کاهش عوارض موقتی پر کردن دندان، رعایت چند نکته ساده اما مهم می‌تواند تأثیر زیادی در تسریع روند بهبودی و جلوگیری از ناراحتی‌های بیشتر داشته باشد.

1. در روزهای ابتدایی پس از درمان، بهتر است از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های بسیار داغ یا بسیار سرد پرهیز کنید، چراکه این موارد می‌توانند باعث تحریک عصب دندان و تشدید حساسیت یا درد موقتی شوند.

2. تا دو روز بعد از ترمیم دندان، غذا را از سمت دیگر دهان بجوید تا فشاری به دندان تازه ترمیم‌شده وارد نشود. این کار از بروز درد هنگام جویدن و احتمال آسیب‌دیدن پرکردگی جلوگیری می‌کند. غذاهای نرم، مثل سوپ و پوره نیز انتخاب‌های مناسبی برای این دوران هستند.

3. همچنین رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان در این دوره بسیار اهمیت دارد. استفاده منظم از مسواک نرم، نخ دندان و دهان‌شویه‌های مناسب می‌تواند به کاهش التهاب، جلوگیری از تجمع باکتری و بهبود سریع‌تر بافت‌های اطراف دندان کمک کند.

4. در صورتی که علائم ناراحتی، حساسیت یا درد بیش از یک هفته ادامه داشت یا شدت آن افزایش یافت، حتماً باید با دندان‌پزشک مشورت کنید. گاهی لازم است پرکردگی کمی اصلاح شود یا علت دقیق‌تر علائم بررسی گردد.

انواع مواد پرکننده و ویژگی آنها

در درمان‌های ترمیمی، پس از برداشتن بخش پوسیده دندان، از مواد خاصی برای پر کردن فضای خالی دندان استفاده می‌شود. این مواد بسته به شرایط دندان، محل آن، سلیقه بیمار و بودجه، انواع مختلفی دارند. در ادامه با رایج‌ترین مواد پرکننده دندان آشنا می‌شوید:

آمالگام (نقره‌ای)

آمالگام یکی از قدیمی‌ترین و مقاوم‌ترین مواد پرکننده است که از ترکیب جیوه، نقره، قلع و سایر فلزات ساخته می‌شود.

مزایا:

• دوام بسیار بالا (بیش از ۱۰ سال)
• مقاوم در برابر فشار جویدن
• مناسب برای دندان‌های عقبی

معایب:

• ظاهر فلزی و مشخص
• احتمال ایجاد حساسیت در برخی افراد

کامپوزیت

کامپوزیت از رزین‌های پلاستیکی ساخته می‌شود و رنگ آن کاملاً با دندان طبیعی هماهنگ است.

مزایا:

• ظاهر طبیعی و زیبا
• قابل استفاده برای دندان‌های جلو و عقبی
• اتصال مستقیم به ساختار دندان

معایب:

• دوام کمتر نسبت به آمالگام (۵ تا ۷ سال)
• حساس‌تر به رنگ گرفتن از مواد غذایی و دخانیات
• زمان درمان طولانی‌تر

گلاس آینومر

این ماده بیشتر برای پرکردگی‌های موقتی یا در دندان‌های شیری استفاده می‌شود.

مزایا:

• آزادسازی فلوراید برای تقویت مینای دندان
• اتصال شیمیایی خوب با دندان
• مناسب برای کودکان

معایب:

• مقاومت کمتر نسبت به کامپوزیت و آمالگام
• ظاهر نه‌چندان شفاف

سرامیکی (پرسلن)

پرکننده‌های سرامیکی معمولاً در لابراتوار ساخته شده و بسیار مقاوم و زیبا هستند.

مزایا:

• مقاومت بالا در برابر سایش
• ظاهر طبیعی و شفاف
• مقاوم در برابر رنگ‌پذیری

معایب:

• هزینه بالا
• نیاز به حداقل دو جلسه درمان

 

نوع مواد پر کننده	ظاهر	دوام تقریبی	مزایا	معایب	مناسب برای
امالگام (نقره ای)	فلزی و نقره ای	۱۰ تا ۱۵ سال	بسیار مقاوم و مقرون به صرفه	ظاهر غیر طبیعی، احتمال حساسیت	دندان عقبی، فشار بالا
کامپوزیت(همرنگ)	کاملا مشابه دندان	۵ تا ۷ سال	زیبایی و اتصال قوی به دندان	دوام کمتر، رنگ پذیری	دندان های جلو و  عقب
گلاس آینومر	مات و سفید مایل به زرد	۳ تا ۵ سال	ازاد سازی فلوراید، مناسب کودکان	مقاومت پایین	دندان های شیری، پرکردن موقتی
سرامیکی	شفاف و بسیار طبیعی	۱۰ سال یا بیشتر	زیبایی، مقاومت بالا	گران قیمت، نیاز به دو جلسه	دندان های جلویی و عقبی

جمع بندی

پر کردن دندان درمانی ساده اما حساس است که اگر به‌درستی انجام نشود یا ماده مناسبی برای آن انتخاب نشود، ممکن است با عوارضی مثل حساسیت، درد، یا ناهماهنگی در جویدن همراه باشد.

مهم است بدانیم که نوع ماده پرکننده چه آمالگام باشد، چه کامپوزیت یا سرامیک هرکدام ویژگی‌ها و احتمال بروز عوارض خاص خود را دارند. برخی مواد ممکن است حساس‌تر به تغییر دما باشند، برخی دیگر دوام بیشتری داشته باشند اما از نظر زیبایی محدودتر باشند.

در نهایت، کلید موفقیت در درمان، انتخاب آگاهانه ماده پرکننده و مراجعه به دندان‌پزشک با تجربه است. با مشاوره درست و توجه به نکات مراقبتی، می‌توان از عوارض احتمالی جلوگیری کرد و سلامت و زیبایی دندان‌ها را برای مدت طولانی حفظ نمود.