دندانپزشکی اطفال و کودکان : مراقبت از لبخند کودک شما
راهنمای جامع دندانپزشکی اطفال و کودکان، از اولین ویزیت تا درمان های تخصصی، همه چیز را بدانید
جهت دریافت یک مشاوره رایگان برای خدمات دندانپزشکی کودکان با ما تماس بگیرید.
فهرست عناوین مطلب
کودکان دارای ویژگی های روحی خاص خود هستند و برای درمان دندان ها و معاینه تحمل ندارند و همکاری لازم را با دندانپزشک اطفال نمی کنند . در دندانپزشکی کودکان ، پزشک معالج با استفاده از روش های کاربردی به خوبی عمل معاینه و درمان را به انجام می رساند تا کودک نهایت همکاری را داشته باشد. برای تسریع روند درمان دندانپزشکی کودک از ابزارهای مناسب و سرگرم کننده کودکان استفاده می شود تا کودک به اسانی درمان دندان ها را بپذیرد. محیط دندانپزشکی نیز یکی از عواملی ست که می تواند در انجام بهتر درمان دندان های کودک نقش موثری داشته باشد. سرگرم کردن کودک قبل از درمان و در حین درمان با اسباب بازی ها و کارتون از جمله مواردی ست که تاثیرگذار هستند.
اهمیت دندانپزشکی اطفال
دندانهای کودکان، حتی اگر موقتی و شیری باشند، نقش بسیار مهمی در رشد، گفتار، زیبایی و سلامت کلی دهان و دندان دارند. بسیاری از والدین تصور میکنند که چون دندانهای شیری در نهایت میافتند، نیازی به مراقبت جدی ندارند؛ اما حقیقت این است که پوسیدگی یا آسیب به این دندانها میتواند مشکلاتی جدی برای دندانهای دائمی، فک و حتی اعتماد به نفس کودک ایجاد کند.
یکی از مهمترین تفاوتهای دندانپزشکی اطفال با بزرگسالان، رویکرد درمانی و روانشناختی آن است. کودکان اغلب از محیط درمانی میترسند یا همکاری کافی ندارند، به همین دلیل یک دندانپزشک اطفال باید علاوه بر مهارتهای تخصصی، توانایی برقراری ارتباط مؤثر با کودک و ایجاد تجربهای مثبت را داشته باشد.
معاینات منظم از سنین پایین به والدین کمک میکند که مشکلات دندانی را در مراحل اولیه شناسایی کنند تا از درمانهای پیچیده و پرهزینه در آینده جلوگیری شود، همچنین عادات بهداشتی درست دهان و دندان را به کودک بیاموزند. به یاد داشته باشید که پیشگیری همیشه آسانتر، ارزانتر و کماسترستر از درمان است.
دندانپزشک متخصص کودکان
دندانپزشکی اطفال زیرشاخه دندانپزشکی بزرگسالان نیست، بلکه یک شاخه تخصصی با رویکردها، ابزارها و مهارتهای متفاوت است. مهمترین تفاوتها عبارتاند از:
ساختار دندان و فک
دندانهای شیری کوچکتر، نازکتر و دارای مینای ظریفتری نسبت به دندانهای دائمی هستند، به همین دلیل سرعت پیشرفت پوسیدگی در آنها بیشتر است و نیاز به تشخیص و درمان سریعتر دارند. همچنین فک کودکان در حال رشد است و هرگونه مشکل در این مرحله میتواند بر رشد صحیح دندانهای دائمی تأثیر بگذارد.رویکرد روانشناختی
کودکان اغلب تجربههای درمانی خود را برای سالها به یاد میسپارند. یک دندانپزشک اطفال باید بتواند محیطی آرام و دوستانه ایجاد کند، زبان ساده و کودکپسند به کار ببرد و حتی از بازی، داستان یا فیلم کارتونی برای کاهش اضطراب استفاده کند.ابزار و تجهیزات
وسایل مورد استفاده در دندانپزشکی اطفال معمولاً کوچکتر و متناسب با دهان کودک طراحی شدهاند تا راحتی و ایمنی بیشتری فراهم شود.تمرکز بر پیشگیری
در دندانپزشکی بزرگسالان تمرکز بیشتری بر درمان مشکلات موجود است، اما در دندانپزشکی اطفال، هدف اصلی پیشگیری از بروز مشکلات و آموزش عادات درست بهداشت دهان و دندان است.
بهترین زمان مراجعه به دندانپزشک کودکان
بسیاری از والدین تصور میکنند مراجعه به دندانپزشک تنها زمانی لازم است که کودک دچار دنداندرد یا پوسیدگی شده باشد، اما واقعیت این است که بهترین زمان، پیش از بروز مشکل است. انجمن دندانپزشکی کودکان توصیه میکند اولین ویزیت دندانپزشکی باید حداکثر تا یکسالگی یا شش ماه پس از رویش اولین دندان شیری انجام شود. این مراجعه زودهنگام مزایای زیادی دارد:
پیشگیری از پوسیدگیهای زودرس با آموزش بهداشت دهان
بررسی الگوی رشد و رویش دندانها
ارائه توصیههای تغذیهای برای سلامت دندان کودک
ایجاد اعتماد و عادت مثبت در کودک نسبت به محیط دندانپزشکی
حتی اگر کودک شما بزرگتر است و تاکنون به دندانپزشک مراجعه نکرده، شروع مراقبت هیچوقت دیر نیست. هرچه زودتر معاینه آغاز شود، شانس داشتن دندانهایی سالم و زیبا در بزرگسالی بیشتر خواهد بود.
خدمات تخصصی دندانپزشکی کودکان
دندانپزشکی اطفال طیف وسیعی از روش های درمانی دندان ها را ارائه میدهد تا بتواند در سلامت دهان و دندان کودک کمک شایانی نماید. کودکان ممکن است در اثر پوسیدگی های عمیق و رسیدن عفونت به پالپ، دندان شیری و یا حتی دندان دائمی خود را از دست بدهند. نقش مهمی که دندان های شیری بر عهده دارند هدایت دندانهای دائمی در حال رشد است که به موقعیت مناسب در قوس دندانی خود قرار بگیرند .
در این مواقعی که دندان شیری یا دائمی کودک پوسیدگی کوچکی داشته باشد ، بهتر است برای ترمیم دندان اقدام کند که کار به عصب کشی و رفع عفونت های عمیق تر نکشد ،چرا که در حالی که فک هنوز در حال رشد است،در صورت از دست دادن دندانی با عفونت زیاد ، دندانهای مجاور انحراف یافته و به سمت جای خالی حرکت میکنند و به سهولت دندانها به هم ریخته شده و کج و نامرتب میشوند و نیاز به ارتودنسی را در آینده نزدیک قوی می کند.در چنین شرایطی از یک وسیله ارتودنسی به نام فضا نگهدار استفاده میشود تا جای خالی دندان را پر کند.
1. ترمیم و پر کردن دندان شیری
یکی از رایجترین خدمات دندانپزشکی اطفال، ترمیم دندانهای شیری است که دچار پوسیدگی یا آسیب شدهاند. ترمیم به معنی پاکسازی قسمتهای پوسیده دندان و پر کردن آن با مواد مخصوصی است که برای کودکان ایمن و مناسب طراحی شدهاند. این کار کمک میکند تا از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری شود، درد کودک کاهش یابد و دندان برای جویدن و حفظ فضای مناسب در فک حفظ شود.
ترمیم به موقع دندانهای شیری اهمیت زیادی دارد چون در غیر این صورت پوسیدگی میتواند به عصب دندان برسد و نیاز به درمانهای پیچیدهتری مثل عصبکشی شود. همچنین با ترمیم دندان، کودک کمتر دچار درد و ناراحتی میشود و اعتمادش به دندانپزشکی بیشتر میشود.
2. عصبکشی دندان شیری
گاهی پوسیدگی دندان شیری به حدی عمیق میشود که به عصب و ریشه دندان میرسد و باعث درد شدید یا التهاب میشود. در این مواقع برای حفظ دندان تا زمان طبیعی افتادن آن، درمان عصبکشی مخصوص کودکان انجام میشود. عصبکشی دندان شیری شامل حذف بخشهای آسیبدیده پالپ دندان و پاکسازی کانالهای ریشه است تا عفونت از بین برود و درد کودک کاهش یابد. این درمان به روشهای خاصی طراحی شده است که با ویژگیهای آناتومی دندانهای شیری هماهنگ باشد و آسیبی به رشد دندانهای دائمی وارد نکند.
مزیت اصلی عصبکشی دندان شیری این است که دندان حفظ میشود و فضای لازم برای رویش دندان دائمی از بین نمیرود. همچنین از بروز مشکلات بعدی مانند انحراف دندانهای دائمی جلوگیری میکند. در کلینیک دندانپزشکی کودکان نکو با استفاده از تکنولوژیهای نوین و روشهای بیدرد، این درمان را با حداکثر راحتی برای کودک انجام میدهد.
3. روکش دندان کودکان
روکش دندان برای محافظت از دندانهایی استفاده میشود که به دلیل پوسیدگی عمیق یا آسیب ساختاری، دیگر نمیتوان آنها را تنها با ترمیم حفظ کرد. در دندانپزشکی اطفال، معمولا از روکشهای سرامیکی همرنگ دندان استفاده میشود که مخصوص کودکان طراحی شدهاند.
این روکشها باعث میشوند دندان حفظ شود، از شکستگی بیشتر جلوگیری شود و فضای مناسب برای رشد دندان دائمی حفظ گردد. روکش دندان کودکان به خصوص برای دندانهای آسیاب شیری که نقش حیاتی در جویدن و حفظ ساختار فک دارند، بسیار مهم است.
4. کشیدن دندان شیری آسیبدیده
در مواردی که دندان شیری به شدت پوسیده یا آسیب دیده باشد و امکان ترمیم یا درمان ریشه وجود نداشته باشد، کشیدن دندان شیری بهترین راهکار برای جلوگیری از گسترش عفونت و حفظ سلامت کلی دهان کودک است.
فضای خالی ناشی از کشیدن دندان شیری باید حفظ شود تا دندانهای دائمی بتوانند به درستی رشد کنند. در صورت نیاز، دندانپزشک ممکن است استفاده از فضا نگهدارنده را پیشنهاد دهد که مانع بسته شدن فضای دندان و نامرتبی دندانهای آینده میشود.
5. فلورایدتراپی کودکان
فلورایدتراپی یکی از روشهای مؤثر و ایمن برای تقویت مینای دندان کودکان و پیشگیری از پوسیدگی است. در این روش، فلوراید با غلظت مناسب به صورت ژل، فوم یا محلول مخصوص روی دندانها قرار داده میشود تا مینای دندان مقاومتر شود و در برابر حملات اسیدی ناشی از باکتریها محافظت گردد.
فلوراید به طور طبیعی در آب، غذا و برخی محصولات بهداشتی وجود دارد، اما استفاده موضعی از آن در دندانپزشکی اطفال، به ویژه در کودکانی که در معرض پوسیدگی بیشتری هستند، نقش کلیدی دارد. این درمان سریع، بدون درد و کاملاً بدون عوارض جانبی است و معمولاً هر ۶ ماه یکبار در ویزیتهای دورهای انجام میشود. فلورایدتراپی علاوه بر کاهش خطر پوسیدگی، به آموزش کودک و والدین در مراقبت از دندانهای شیری کمک میکند و زمینه سلامت دندانهای دائمی در آینده را فراهم میآورد.
6. فیشور سیلانت دندان کودکان
شیارها و فرورفتگیهای عمیق روی سطح دندانهای آسیاب کودکان، محل تجمع باکتریها و ذرات غذا هستند که احتمال پوسیدگی را افزایش میدهند. فیشور سیلانت روشی پیشگیرانه است که در آن این شیارها با یک لایه نازک و مقاوم از مواد مخصوص پر میشود تا از نفوذ باکتری و ایجاد پوسیدگی جلوگیری کند.
این روش کاملاً بدون درد است و بهسرعت انجام میشود. همچنین فیشور سیلانت تاثیر قابلتوجهی در کاهش نیاز به درمانهای پیچیدهتر مانند عصب کشی دندان در آینده دارد.
راهکارهای پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان
پوسیدگی دندان یکی از شایعترین مشکلات دهان و دندان در کودکان زیر 5 سال است که میتواند باعث درد، ناراحتی و مشکلات جدیتر شود. خوشبختانه با رعایت چند نکته ساده میتوان از این مشکل پیشگیری کرد و سلامت دندانهای کودک را تضمین نمود.
آموزش بهداشت دهان و دندان
آموزش صحیح مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به کودک، از سنین پایین شروع شود. والدین نقش بسیار مهمی در ایجاد عادتهای بهداشتی مثبت دارند و باید با همراهی و نظارت، این کار را به صورت مداوم انجام دهند.
تغذیه سالم و محدود کردن مصرف شیرینیها
مصرف بیش از حد قند و شیرینیجات، محیطی مناسب برای رشد باکتریهای مضر فراهم میکند. تغذیه سالم شامل میوهها، سبزیجات و مواد غذایی غنی از کلسیم و ویتامینها میتواند باعث تقویت دندانها شود.
مراجعه منظم به دندانپزشک
ویزیتهای دورهای باعث میشود هر مشکل به موقع تشخیص داده شده و درمان شود. این مراجعهها همچنین فرصتی است برای دریافت فلورایدتراپی و فیشور سیلانت که نقش مهمی در پیشگیری دارند.
اجتناب از عادات مضر
عادات مانند مکیدن انگشت، استفاده طولانیمدت از پستانک یا شیشه شیر میتواند به دندانها آسیب برساند. کنترل و اصلاح این رفتارها در زمان مناسب بسیار مهم است.
مشکلات رایج دندانپزشکی در کودکان
کودکان در سنین رشد با مشکلات مختلفی در زمینه دندان و دهان مواجه میشوند. این مشکلات میتوانند بر سلامت کلی آنها و همچنین سلامت دندانهای دائمی آنها در آینده تأثیر بگذارند. در اینجا به برخی از رایجترین مشکلات دندانپزشکی در کودکان اشاره میکنیم:
1. پوسیدگی دندان:
- این شایعترین مشکل دندانی در کودکان است.
- علت آن مصرف زیاد مواد قندی، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و عوامل ژنتیکی است.
- پوسیدگی دندان میتواند منجر به درد، عفونت و از دست دادن دندان شود.
2. مشکلات رویش دندان:
- رویش دندانهای شیری و دائمی میتواند برای برخی کودکان دردناک باشد.
- مشکلاتی مانند نهفتگی دندان، رویش دندانهای اضافی و یا رویش نامرتب دندانها نیز ممکن است رخ دهد.
3. مشکلات ارتودنسی:
- مشکلاتی مانند نامرتبی دندانها، فاصله بین دندانها و یا مشکلات فک میتوانند در سنین کودکی بروز کنند.
- درمان زودهنگام این مشکلات میتواند از بروز مشکلات جدیتر در آینده جلوگیری کند.
4. ضربه به دندانها:
- کودکان به دلیل فعالیت زیاد، بیشتر در معرض ضربه به دندانها قرار دارند.
- ضربه به دندانها میتواند منجر به شکستگی، ترک خوردگی و یا جابجایی دندانها شود.
5. بیماریهای لثه:
- بیماریهای لثه مانند التهاب لثه میتوانند در کودکان نیز رخ دهند.
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، مصرف دخانیات و برخی بیماریهای زمینهای میتوانند از عوامل خطر بیماریهای لثه باشند.
6. دندانهای حساس:
- برخی کودکان ممکن است به دلیل نازک بودن مینای دندان، حساسیت دندانی را تجربه کنند.
- مصرف غذاها و نوشیدنیهای سرد، گرم و یا شیرین میتواند باعث درد و ناراحتی در این کودکان شود.
7. برفک دهان:
- برفک دهان یک عفونت قارچی است که در دهان نوزادان و کودکان خردسال شایع است.
- علائم آن شامل لکههای سفید رنگ در دهان و زبان است.
8. آفت دهان:
- آفت دهان زخمهای کوچک و دردناکی هستند که در دهان ظاهر میشوند.
- علت دقیق آفت دهان مشخص نیست، اما عواملی مانند استرس، کمبود ویتامین و آلرژی میتوانند در بروز آن نقش داشته باشند.
9. بوی بد دهان:
- بوی بد دهان در کودکان میتواند ناشی از عوامل مختلفی مانند عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، پوسیدگی دندان، عفونت لثه و یا مشکلات گوارشی باشد.
10. تحلیل لثه کودکان:
- تحلیل لثه یک بیماری عفونی بشمار میرود که بافت نرم لثه، دندانها و استخوانهای نگهدارنده دندان در معرض آسیب جدی قرار میگیرند. زمانی که پلاک بر روی دندان کودک تشکیل شود، تحلیل لثه اتفاق میافتد.
11. اضطراب و فوبیا دندانپزشکی در کودکان:
- بسیاری از کودکان از مراجعه به دندانپزشک میترسند.
- این ترس میتواند ناشی از تجربیات ناخوشایند قبلی، شنیدن داستانهای ترسناک و یا عدم آشنایی با مراحل درمان باشد.
برای پیشگیری از این مشکلات، رعایت بهداشت دهان و دندان، مراجعه منظم به دندانپزشک و تغذیه مناسب توصیه میشود.
نتیجهگیری
مراقبت به موقع و تخصصی از دندانهای کودکان، سرمایهگذاری برای سلامت بلندمدت آنهاست. دندانپزشکی اطفال با رویکردی ویژه و دوستانه، تضمین میکند که کودکان با کمترین استرس و بیشترین راحتی درمان شوند و لبخندی سالم و زیبا داشته باشند. کلینیک ما با تیم متخصص، تجهیزات پیشرفته و محیطی کودکپسند، همراه شما در مسیر حفظ سلامت دهان و دندان کودکان است. برای دریافت مشاوره تخصصی، رزرو وقت و اطلاع از تعرفه خدمات دندانپزشکی کودکان همین حالا با ما تماس بگیرید.