دندان قروچه یا Bruxism چیست؟ علت آن و راه حل های موجود

دندان قروچه یا براکسیسم چیست؟

دندان قروچه یا براکسیسم (Bruxism) به ساییدن و فشردن ناخواسته دندان ها در خواب یا بیداری گفته می شود. این عارضه می تواند به طور موقتی یا مزمن رخ دهد و در افراد مختلف در هر سنی، به خصوص کودکان و بزرگسالان جوان، دیده می شود.

انواع دندان قروچه

• براکسیسم خواب

این نوع ازدندان قروچه بین افراد رایج تر است و در هنگام خواب اتفاق می افتد. فرد ممکن است از ساییدن دندان های خود در خواب آگاه نباشد و همسر یا اعضای خانواده او متوجه این موضوع شوند.

• براکسیسم بیداری

این نوع در طول روز و به طور ناخودآگاه اتفاق می افتد. فرد ممکن است در هنگام استرس، تمرکز یا عصبانیت دندان های خود را فشار دهد.

نشانه های دندان قروچه چیست؟

نشانه ها و علائم براکسیسم می‌توانند شامل ساییدن یا صاف شدن دندان ها باشند، که ممکن است به اندازه کافی بلند باشد تا شریک تان را بیدار کند؛ دندان‌های فرسوده، شکسته، ترک خورده، یا شل؛ دندان فرسوده که لایه‌های عمیق‌تر دندان را نشان می‌دهد؛ حساسیت دندان افزایش‌یافته؛ درد یا ناراحتی فک یا صورت؛ عضلات فک خسته یا سفت؛ درد شبیه به درد گوش، اگرچه در واقع مشکلی در گوش نیست؛ سردرد کسل‌کننده شروع‌شده در شقیقه‌ها؛ آسیب ناشی از جویدن داخل گونه؛ و علائم روی زبان و در برخی اختلالات خواب را به همراه دارد.

دلایل دندان قروچه چیست؟

علت دقیق براکسیسم هنوز روشن نیست، اما عوامل متعددی ممکن است دخیل باشند.

• استرس و اضطراب: این شایع ترین علت دندان قروچه است.
• اختلالات خواب: آپنه خواب، سندرم پای بی قرار و سایر اختلالات خواب می توانند خطر دندان قروچه را افزایش دهند.
• مشکلات فکی و دندانی: نامرتبی دندان ها، ناهنجاری های فک و دندان مصنوعی نامناسب می توانند منجر به دندان قروچه شوند.
• مصرف برخی داروها: برخی داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب می توانند به عنوان عارضه جانبی دندان قروچه ایجاد کنند.
• سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده شما دندان قروچه می کند، شما نیز بیشتر در معرض خطر هستید.

تشخیص و درمان دندان قروچه چیست؟

• تشخیص اولیه : پس از مراجعه بیمار به دندانپزشک، با معاینه دهان و دندان، بررسی علائم و سابقه پزشکی شما، دندان قروچه تشخیص داده می شود. در برخی موارد، ممکن است از تست های تشخیصی مانند پلی سومنوگرافی (PSG) برای بررسی اختلالات خواب استفاده شود.
• درمان: درمان دندان قروچه به علت و شدت آن بستگی دارد. روش های درمان شامل موارد زیر می شوند:
  • روش های خانگی: کاهش استرس و اضطراب، ورزش های فک و صورت، استفاده از پد گرم یا سرد
  • محافظ دهان: محافظ دهان یک وسیله پلاستیکی است که شب ها برای جلوگیری از ساییدن دندان ها استفاده می شود.
  • درمان های تخصصی دندانپزشکی: ارتودنسی، ترمیم دندان ها، درمان اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)

آیا نایت گارد (Night Gaurd) درمانی برای دندان قروچه (براکسیسم) میباشد؟

نایت گارد، که اغلب توسط دندان‌پزشکان تجویز می‌شود، به عنوان یک مانع محافظ بین دندان‌های بالا و پایین عمل می‌کند تا اثرات براکسیسم را کاهش دهد. در حالی که این محافظ نمی‌تواند براکسیسم را “درمان” کند، می‌تواند ابزاری بسیار مؤثر در مدیریت علائم و جلوگیری از عواقب دندانی مرتبط با ساییدگی یا فشردن مزمن دندان باشد.

براکسیسم می‌تواند به مشکلات مختلفی از جمله سایش دندان، افزایش حساسیت و حتی شکستگی دندان منجر شود. علاوه بر این، می‌تواند به درد فک و اختلالات مفصل تمپوروماندیبولار (TMD) کمک کند. یک نایت گارد شخصی‌سازی شده، که از قالب‌گیری دندان‌های بیمار ساخته شده است، اطمینان از اندازه‌ی راحت و ایمن را فراهم می‌کند، که برای کارایی آن حیاتی است.

با محافظت از دندان‌ها و نگه داشتن آن‌ها به طور جداگانه، نایت گاردها تماس مستقیم را که به ساییدگی و قروچه امکان می‌دهند، کاهش می‌دهند. این امر می‌تواند تنش عضلانی در فک را کاهش داده و درد و ناراحتی مرتبط را تسکین دهد. علاوه بر این، با فراهم آوردن یک سد فیزیکی، محافظ‌های شبانه از سایش بیشتر روی سطح دندان جلوگیری کرده و مینای دندان را محافظت می‌کنند.

استفاده مداوم از نایت گارد هر شب می‌تواند به برخی از بیماران کمک کند تا چرخه براکسیسم را بشکنند. همچنین می‌تواند به بهبود کیفیت خواب با کاهش علائم مخرب و گاه دردناکی که براکسیسم ایجاد می‌کند، کمک کند. با این حال، مهم است که توجه داشته باشیم که محافظ‌های شبانه بخشی از استراتژی مدیریتی گسترده‌تر هستند. تکنیک‌های کاهش استرس، تغییرات رفتاری و در برخی موارد، دارو نیز ممکن است توسط متخصصان بهداشتی برای مقابله با علل زمینه‌ای براکسیسم توصیه شود.

پیگیری‌های منظم با دندان‌پزشک ضروری است تا اطمینان حاصل شود که نایت گارد همچنان به درستی فیت است و مؤثر باقی می‌ماند. با گذشت زمان، محافظ‌های شبانه می‌توانند فرسوده شوند یا آسیب ببینند، که همین امر نظارت حرفه‌ای را مهم می‌سازد. در پایان، در حالی که نایت گارد یک اقدام دفاعی مهم در برابر سایش و پارگی ناشی از براکسیسم است، بهترین عملکرد را به عنوان بخشی از یک رویکرد جامع در درمان دارد.

پیشگیری از دندان قروچه

با استفاده از تکنیک های مدیریت استرس و اضطراب مانند تکنیک های آرامش بخش یوگا و مدیتیشن و تنفس عمیق می توان تا حدی از دندان قروچه جلوگیری کرد.

رعایت بهداشت فردی در خواب نیز از دیگر روش های جلوگیری ار دندان قروچه در خواب می باشد.

همچنین مراجعه به پزشک متخصص و دریافت مشاوره و راهنمایی نیز روشی دیگر در جهت جلوگیری از براکسیسم و خطرات و عوارض احتمالی آن است که بر همین اساس برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان برای رفع مشکل دندان قروچه با کلینیک دندانپزشکی نکو تماس حاصل فرمایید.

سوالات متداول:

1- دندان قروچه چه خطراتی دارد؟ دندان قروچه می‌تواند باعث سایش دندان‌ها، آسیب به لثه‌ها، درد مفصل فک و اختلال در خواب شود.

2 -درمان دندان قروچه چیست؟ استفاده از نایت گارد، مدیریت استرس، درمان اختلالات خواب و در برخی موارد دارو درمانی از جمله روش‌های درمان دندان قروچه هستند.

3- آیا دندان قروچه قابل پیشگیری است؟ با مدیریت استرس، رعایت بهداشت دهان و دندان و درمان به موقع مشکلات دندانی می‌توان از بروز یا تشدید دندان قروچه پیشگیری کرد.